พระราชประวัติ

พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว  ทรงเป็นพระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย  ประสูติแต่สมเด็จพระศรีสุริเยนทรามาตย์  ณ พระราชวังเดิม ธนบุรี  เมื่อวันที่ 18 ตุลาคม  พ.ศ. 2347

               เมื่อพระชนมายุได้ 9 พรรษา  ทรงได้รับสถาปนาเฉลิมพระยศเป็นสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอมงกุฎสมมุติเทววงศ์พระอิศวรกษัตริย์ขัตติยราชกุมาร  ทรงได้รับการศึกษาเยี่ยงขัตติยราชกุมาร  ตั้งแต่เสด็จประทับ  ณ พระราชวังเดิม  ทรงศึกษาวิชาสำคัญต่าง ๆ เช่น การฝึกหัดอาวุธ  วิชาคชกรรม  และทรงสนพระทัยในการศึกษาต่างประเทศเป็นอย่างมาก

เมื่อพระชนมายุครบอุปสมบทก็ทรงผนวช  และผนวชอยู่นานตลอดรัชกาลที่ 3 ระหว่างจำพรรษา  ณ วัดราชาธิวาส  ได้ทรงศึกษา วิชาการทางพุทธศาสนา  ทรงแตกฉานในพระไตรปิฎก  เพราะทรงเชี่ยวชาญภาษาบาลีเป็นอย่างยิ่ง

ในด้านวิชาการทั่วไป  ทรงศึกษาวิชาโหราศาสตร์  ภาษาละติน  ภาษาอังกฤษ  และความรู้ทั่วไปที่ถือว่าทันสมัย  รวมทั้งสนพระทัยเหตุการณ์บ้านเมืองที่เกิดขึ้นรอบบ้านเมืองของเราตลอดเวลา

พระราชกรณียกิจต่าง ๆ นอกจากด้านการต่างประเทศ  การพระศาสนา  การทำนุบำรุงบ้านเมือง  บำรุงศิลปวัฒนธรรมแล้ว ยังทรงสนพระทัยด้านวิทยาการแผนใหม่อย่างยิ่ง

ในสมัยของพระองค์    นับเป็นอรุณรุ่งแห่งการรับอารยธรรมตะวันตก  ด้านทรงปรับปรุงบ้านเมืองในทันกับการเปลี่ยนแปลงของโลกทรงสนับสนุนให้มีการศึกษาศิลปวิทยาแผนใหม่ทั้งหลายที่มีประโยชน์ต่อการสร้างความเจริญให้กับประเทศ  ดังปรากฏว่ามีสิ่งริเริ่มใหม่ ๆ เกิดขึ้นมากมาย  เช่น วิชาการต่อเรือใบ    เรือกลไฟ  เรือรบ   การสั่งซื้อเครื่องจักรเข้ามาผลิตเหรียญกษาปณ์