หม้อแปลงไฟฟ้า

     เป็นเครื่องมือที่ใช้สำหรับแปลงค่าแรงดันไฟฟ้าสลับให้มีค่าแรงดันไฟฟ้าสลับให้มีค่าสูงต่ำได้ตามต้องการ
การทำงานของหม้อแปลงไฟฟ้า
     เมื่อต่อขดลวดปฐมภูมิกับกับไฟสลับ และต่อขดลวดทุติยภูมิกับหลอดไฟฟ้า หลอดไฟจะติดอยู่ตลอดเวลา เนื่องจากไฟสลับมีแรงดันไฟฟ้าที่มีขนาดและทิศทางเปล่ยนแปลงด้วยช่วงเวลาที่แน่นอนตลอดเวลา ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของฟลักซ์แม่เหล็กในลักษณะเดียวกัน ดังนั้นจึงเกิดแรงเคลื่อนไฟฟ้าในขดลวดทุติยภูมิตลอดเวลา แรงดันไฟฟ้าสลับที่ป้อนให้กับขดลวดปฐมภูมิจึงถูกถ่ายทอดให้แก่ขดลวดทุติยภูมิ นี่คือหลักการทำงานของหม้อแปลงไฟฟ้า

         โครงสร้างของหม้อแปลงไฟฟ้า หม้อแปลงไฟฟ้าที่ใช้งานจริง ๆ มีแกนเหล็กที่ประกอบด้วยชิ้นเหล็กบาง ๆ ขนาด 0.35 มิลลิเมตร ประกบซ้อนกันเป็นรูปวงสี่เหลี่ยม และมีขดลวดพัน 2 ชุด ดังรูป คือขดลวดทุติยภูมิและขดลวดทุติยภูมิ

          หม้อแปลงที่ใช้งานกันจริง ๆ มีแกนเหล็กที่ประกอบด้วยชิ้นเหล็กบาง ๆ ขนาด 0.35 มิลลิเมตร ประกอบซ้อนกันเป็นรูปวงสี่เหลี่ยม และมีขดลวดพัน 2 ชุด คือขดลวดปฐมภูมิและขดลวดทุติยภูมิพันอยู่ดังรูป
          ความสัมพันธ์ระหว่างแรงดัน กระแสของลวด กับจำนวนรอบการพันของขดลวดปฐมภูมิและทุติยภูมิ เมื่อใส่แรงดันไฟสลับ 100 โวลต์ แก่ขดลวดปฐมภูมิที่พัน 200 รอบ N₁ และต่อโหลดกับขดลวดทุติยภูมิที่พัน 20 รอบ N₂ แล้ววัดแรงดันและกระแสของขดลวดปฐมภูมิและทุติยภูมิได้ผลดังนี้

                        แรงดันปฐมภูมิ V = 100 V

                        แรงดันทุติยภูมิ V = 10 V

                        กระแสปฐมภูมิ I = 1 A

                        กระแสทุติยภูมิ I = 10 A

        อัตราส่วนระหว่างแรงดันปฐมภูมิและแรงดันทุติยภูมิกับอัตราส่วนระหว่างจำนวนรอบของขดลวดมีความสัมพันธ์กันดังนี้

หรือ อัตราส่วนแรงดัน = อัตราส่วนจำนวนที่พันรอบ
ความสัมพันะระหว่างแรงดันและกระแสในขดลวดปฐมภูมิและขดลวดทุติยภูมิเป็นดังนี้

และความสัมพันธ์ระหว่างอัตราส่วนของกระแสและอัตราส่วนของจำนวนรอบเป็นดังนี้

การทำงานต่าง ๆ ของหม้อแปลงไฟฟ้า

หม้อแปลงไฟฟ้าไม่ได้ทำหน้าที่เพิ่ม-ลดแรงดันไฟฟ้าเท่านั้น แต่ใช้ประโยชน์มากในวงจรอิเล็กทรอนิกส์ เช่น เมื่อมีแรงดันไฟผสมระหว่างไฟสลับกับไฟตรงใส่เข้าทางขดลวดปฐมภูมิ ไฟตรงจะไม่ทำให้เกิดการเหนี่ยวนำร่วมกัน จึงไม่สามารถส่งทอดแรงดันนั้นแก่ลวดทุติยภูมิได้ แต่ไฟสลับนั้นจะผ่านไปยังขดลวดทุติยภูมิได้ หม้อแปลงไฟฟ้าสามารถแยกไฟสลับออกจากแรงดันไฟฟ้าที่ผสมกันระหว่างไฟสลับและไฟตรงได้ นอกจากนี้หม้อแปลงไฟฟ้ายังสามารถทำหน้าที่ส่งกระแสที่มีความถี่สูง ๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ

1. หม้อแปลงไฟฟ้าโดยทั่วไปประกอบด้วยขดลวดพันรอบแกนกี่ขด
       ก. 1 ขด                      ข. 2 ขด       
       ค. 3 ขด                      ง. 4 ขด
2. อุปกรณ์ที่ทำหน้าที่ถ่ายทอดพลังงานจากขดลวดปฐมภูมิไปยังขดลวดทุติยภูมิได้คือ
       ก. หม้อแปลง            ข. ตัวต้านทาน
       ค. ขดลวดตัวนำ                ง. ตัวเก็บประจุ
3. หม้อแปลงไฟฟ้าที่ขดลวดทุติยภูมิมีแรงเคลื่อนไฟฟ้า 50 โวลต์ต่อกับโหลด 100 โอห์ม อยากทราบว่ามีกระแสไฟฟ้าไหลผ่านขดลวดทุติยภูมิกี่แอมแปร์
         ก. 0.5 แอมแปร์                 ข. 1.5 แอมแปร์   
         ค. 1 แอมแปร์            ง. 2 แอมแปร์
4. หม้อแปลงไฟฟ้าที่มีประสิทธิภาพสูงขนาดเล็กน้ำหนักเบาคือ
         ก. Step up transformer ข. Step down transformer
         ค. toroid transformer      ง. Variable transformer
5. หม้อแปลงชนิดปรับแรงเคลื่อนไฟฟ้าได้คือ
         ก. Step up transformer ข. Step down transformer

         ค. toroid transformer ง. Variable transformer